Pani Minister funduszy i polityki regionalnej, Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, zaangażowała się w kwestię jawności cen nieruchomości na rynku pierwotnym. Sprawdziła, jak w praktyce wygląda dostęp do tego typu informacji. Wysokie standardy dotyczące jawności stawek ofertowych są bardzo ważne dla bezpieczeństwa kupujących. Okazuje się jednak, że zainteresowani zakupem nowego lokum nie zawsze mogą od ręki dowiedzieć się, ile kosztuje nieruchomość, którą chcieliby nabyć.

Cena nie zawsze jawna

Urzędnicy ministerstwa wykonali telefony i pisali maile do ponad 20 firm deweloperskich. Tylko część z nich udostępnia ceny w ofertach publikowanych na przykład w internecie. Inne podawały je po mailowym lub telefonicznym pytaniu. Co ważne nie zawsze wiadomo, czy cena ofertowa to wartość netto, czy brutto. Zdarza się też, że stawka w ofercie nie jest całym kosztem zakupu. Aby nabyć nowe mieszkanie, trzeba czasem dokupić garaż bez względu na to, czy tego potrzebujemy, czy nie. Pani minister nawołuje do tego, by skończyć z tego typu nieuczciwymi praktykami i wprowadzić jawność cen deweloperskich.

Jakakolwiek forma zatajania cen to praktyka nieuczciwa i daje deweloperom przewagę nad klientami. Faktu tego nie można ignorować, ponieważ zdecydowana większość deweloperów nie podaje dokładnych cen w swoich ofertach. Właśnie dlatego Pełczyńska-Nałęcz napisała w tej sprawie do Polskiego Związku Firm Deweloperskich. W piśmie wspomina o tym, że aby uzyskać informację o stawce za metr, trzeba czasem stawić się na spotkaniu lub podać dane osobowe. Jak wspominałam, zdarza się też że ceny pojawiają się już w ofertach, ale nie wiadomo czy jest to wartość brutto czy netto.

Czy marże deweloperskie są zbyt wysokie?

Zdaniem pani minister wyjściem z tej sytuacji jest obowiązek informowania o cenach przez deweloperów już na etapie wprowadzania oferty na rynek. Aby do tego doprowadzić, zwróciła się też do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z wnioskiem o dostęp do analizy wzrostu marż deweloperskich w okresie od 2016 do 2024. Te informacje mogą być kluczowe ponieważ właśnie w tych latach wzrost cen w sektorze nowych mieszkań był bardzo wysoki. Według Narodowego Banku Polskiego szacowany zysk netto nowych mieszkań wśród deweloperów w 2023 roku wyniósł 22%. To sporo więcej niż w innych segmentach branży budowlanej.

Rynek deweloperski w Polsce działa na zasadach wolnego rynku. Wysokość marży kształtuje na nim wiele czynników nie zawsze zależnych od deweloperów. Są to między innymi ceny gruntów, materiałów budowlanych czy finansowania inwestycji. Na działalność tego rodzaju firm wpływają też regulacje prawne czy dostęp do odpowiednich gruntów budowlanych. Wyraźny wzrost cen nowych mieszkań w tym świetle nie musi wcale wynikać z rosnących marż, a raczej trudnej sytuacji w tym segmencie rynku.