Prezydent Karol Nawrocki podpisał projekt nowelizacji prawa geodezyjnego i kartograficznego przygotowany przez posłów Polski 2050, znoszący opłaty za dostęp do danych z Rejestru Cen Nieruchomości (RCN). Oznacza to, że informacje o cenach domów, mieszkań i działek staną się ogólnodostępne i bezpłatne dla wszystkich obywateli. Nowe przepisy mają zwiększyć przejrzystość rynku nieruchomości.

RCN gromadzi dane o rzeczywistych cenach sprzedaży nieruchomości, ich lokalizacji oraz rodzaju. Informacje te pochodzą z aktów notarialnych, które trafiają do starostw powiatowych i są wprowadzane do systemu w ciągu 30 dni od zawarcia transakcji. Bezpłatny dostęp do rejestru to ważna i długo wyczekiwana zmiana na rynku nieruchomości, na której skorzystać mają wszyscy uczestnicy tego rynku. Dane o rzeczywistych cenach sprzedaży nieruchomości przestaną być trudno dostępne i objęte opłatą.

Jakie zmiany wprowadza podpisana nowelizacja?

Dotychczas, aby uzyskać dostęp do danych z RCN, należało złożyć wniosek w odpowiednim starostwie powiatowym, oraz uiścić opłatę. Cała procedura była często uciążliwa, czasochłonna i kosztowna, zwłaszcza dla osób potrzebujących danych do szerokich analiz. Podpisana 26 września 2025 r. ustawa całkowicie znosi te wymogi. Jej kluczowym celem jest zapewnienie bezpłatnego dostępu do zbiorów danych zawartych w rejestrze, obejmujących rzeczywiste, potwierdzone notarialnie ceny transakcyjne. Takie dane są znacznie bardziej wiarygodne niż ceny ofertowe, które często podlegają negocjacjom.

Otwarcie dostępu do rejestru przyniesie wymierne korzyści zarówno obywatelom, jak i całej branży nieruchomości. Każdy będzie mógł bezpłatnie sprawdzić, za ile faktycznie sprzedawane są nieruchomości w jego okolicy, co ułatwi ocenę rynkowej wartości własnego mieszkania, lub domu, a także pozwoli podejmować bardziej świadome decyzje finansowe. Zmiana ta może również stać się impulsem do rozwoju nowych narzędzi cyfrowych i usług wspierających obrót nieruchomościami, takich jak aplikacje analityczne, mapy cen, czy systemy porównawcze.

Na liberalizacji zasad skorzystają również specjaliści, jak rzeczoznawcy majątkowi, pośrednicy oraz analitycy rynku. Nieograniczony i bezpłatny dostęp do wiarygodnych danych ułatwi im codzienną pracę, zwiększy dokładność analiz, a także podniesie jakość świadczonych usług, przyczyniając się do większej przejrzystości i profesjonalizacji całego rynku nieruchomości.

Z drugiej strony, według szacunków Ministerstwa Rozwoju i Technologii, zniesienie opłat za korzystanie z RCN spowoduje spadek przychodów samorządów o około 8,4 mln zł rocznie, co niestety może stanowić dla nich pewne wyzwanie finansowe.

Ustawa wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia. W praktyce oznacza to, że bezpłatny dostęp zostanie uruchomiony najprawdopodobniej w lutym 2026 r. Nowelizacja przewiduje również przepisy przejściowe, a mianowicie wszystkie wnioski o udostępnienie danych złożone przed wejściem ustawy w życie, a jeszcze nierozpatrzone, będą realizowane zgodnie z dotychczasowymi, odpłatnymi zasadami.