WIBOR jest stawką bazową, na której opiera się oprocentowanie prawie wszystkich kredytów hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu udzielanych w złotych. Jego stosowanie od jakiegoś czas budzi jednak kontrowersje i ma w przyszłości zostać zastąpiony innym wskaźnikiem. Kredytobiorcy mogą ruszyć do sądów, by starać się podważyć zasadność jego stosowania w umowach. Duże znaczenie będzie miała decyzja TSUE.

Przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) odbywał się rozprawa, w której wyrok zadecyduje, czy postanowienia umów kredytowych, odwołujące się do WIBOR mogą być oceniane w sprawach konsumenckich przez sądy krajowe w świetle przepisów unijnej Dyrektywy 93/13.

Wiborowcy jak frankowicze

TSUE ma zadecydować, czy WIBOR jest zgodny z unijnym rozporządzeniem BMR, prawem krajowym, a sposób jego obliczania jest przejrzysty, uczciwy i we właściwy sposób kontrolowany przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Jeśli nie, otworzy to kredytobiorcom drogę do walki o uznanie umów za niezgodne z obowiązującymi przepisami, co będzie podstawą do uznania ich nieważności.

Eksperci porównują nawet kredyty wiborowe do kredytów frankowych, w przypadku których sądy najczęściej stają po stronie klienta banku. Jednak jak na razie w przypadku kredytów w polskiej wolucie stanowisko sądów jest inne i w większości przypadków oddalają pozwy kredytobiorców.

Posiedzenie TSUE, które odbyło się 11 czerwca 2025 roku, miało charakter wysłuchania stron: banku, konsumenta, Komisji Europejskiej, Polski oraz Portugalii. Orzeczenie spodziewane jest w pierwszej połowie 2026 roku, po ogłoszeniu opinii Rzecznika Generalnego, które zostało zapowiedziane na 11 września 2025 r.

WIBOR zgodny z prawem

W trakcie rozprawy prawnicy reprezentujący Bank PKO BP podkreślali, że WIBOR jest zgodny z prawem unijnym i krajowym. To kluczowy wskaźnik referencyjny objęty zaostrzonym nadzorem krajowym i regulowany przez rozporządzenie BMR, tym samym nie może być oceniany, jako nieuczciwy zapis w umowie kredytowej.

Stanowisko banku podkreśla, że WIBOR zawsze był ustalany transparentnie, przez niezależną instytucję GPW Benchmark i nieustanie podlega zaostrzonej kontroli. Wskaźnik nie jest ustalany w sposób dowolny przez poszczególne banki, a instytucje te wywiązują się i wywiązywały się wcześniej z obowiązków informacyjnych wobec klientów. W tym przypadku postępują zgodnie z prawem bankowym i rekomendacjami Komisji Nadzoru Finansowego.

Poziom WIBOR zależy w główniej mierze od wysokości stóp procentowych NBP. Potwierdziła to ostatnia decyzja Rady Polityki Pieniężnej o ich obniżeniu. Już sama zapowiedź oczekiwanej od dawna korekty spowodowała spadek stawki WIBOR.

Przedstawiciele Ministerstwa Finansów, KNF, NBP i BFG oraz Komisji Europejskiej podkreślali również, że WIBOR jest obiektywnym i rynkowym wskaźnikiem, który jest zależny przede wszystkim od polityki pieniężnej banku centralnego.

Obowiązująca w Polsce ustawa o kredycie hipotecznym ściśle reguluje zasady ustalania zmiennego oprocentowania. W trosce o wysoki poziom ochrony konsumenta przyjęty został uczciwy i przejrzysty model, a WIBOR, jako wskaźnik zgodny z rozporządzeniem BMR, korzysta z domniemania uczciwości.